Trước kia, khi còn đang học đại học, tôi đã học xong môn lý thuyết tài chính tiền tệ (Thời của tôi tên môn học là như thế) mà vẫn không biết thực sự tài chính là gì, và cũng chẳng hiểu người ta sinh ra tài chính để làm cái gì. Có lẽ entry này sẽ dành cho những bạn đã từng như tôi hoặc sẽ như tôi, giúp cho bạn hình dung ra tại sao lại cần tới tài chính, nó được trích từ quyển sách "Tài chính 101 - Bước chân vào thế giới tài chính"

Tài chính (Finance) thực chất là quá trình phân bổ lại các quỹ tiền giữa chủ thể dư thừa và chủ thể thiếu hụt, mang lại tính hiệu quả trong sử dụng quỹ tiền.

Bạn cần lưu tâm tới hai thuật ngữ, đó là các nguồn lực khan hiếm (scarce resources) và các quỹ tiền tệ hoặc còn có thể gọi tắt là quỹ (funds). Các nguồn lực khan hiếm là những nguồn lực hữu hạn, không có đủ cho tất cả mọi người, dẫn đến tình trạng có người dư thừa và có người thiếu hụt. Trong phạm vi cuốn sách này, các nguồn lực khan hiếm được hiểu một cách đơn giản là các khoản tiền và các khoản vốn (chúng còn được gọi là các nguồn lực tài chính) để tài trợ cho các nhu cầu sử dụng khác nhau như tiêu dùng, tiết kiệm, đầu tư … Ở chương IV, bạn sẽ thấy về các khoản tiền và vốn đều có thể được gọi với một cái tên chung là quỹ tiền tệ, trong đó tiền là các quỹ ngắn hạn còn vốn là các quỹ dài hạn. Những người đang tạm thời dư thừa nguồn lực khan hiếm được gọi là các chủ thể thặng dư (Surplus Units), hay trong quyển sách này họ còn được gọi là chủ thể dư quỹ còn những người đang tạm thời thiếu hụt các nguồn lực khan hiếm và có nhu cầu sử dụng chúng được gọi là các chủ thể thiếu hụt (Deficit Units), hay còn gọi là chủ thể cần quỹ trong quyển sách này.

Trong nền kinh tế luôn tồn tại các cơ hội sinh lợi, nhưng các cơ hội đó không đến với tất cả mọi người. Bình đang có ý tưởng về dự án Alco Iris, và anh nghĩ rằng dự án này sẽ đem lại một khoản lợi nhuận lớn, cùng lúc đó Khánh không có bất kỳ một khái niệm nào về dự án đầu tư. Bình biết phải làm gì để tạo ra lợi nhuận, nhưng vấn đề là Bình không có tiền để thực hiện ước mơ đó, vì theo tính toán anh cần có 2 tỷ để đầu tư vào 4 hạng mục khác nhau. Với Khánh, hiện nay cậu đang được bố mẹ cho 500 triệu nhưng không biết sử dụng nó vào việc gì. Bình chính là đại diện cho các chủ thể cần quỹ còn Khánh là đại diện cho các chủ thể dư quỹ. Với tình trạng hiện tại, Alco Iris sẽ không thể được thực hiện còn Khánh cũng không biết làm gì với số tiền của mình ngoài việc cất nó trong phòng ngủ. Tuy nhiên, nếu Bình và Khánh có thể kết hợp lại với nhau thì Bình có thể vay 500 triệu của Khánh để thực hiện một hạng mục trong dự án Alco Iris, đó là xây mới một phòng tắm hơi. Số tiền lãi dự kiến thu được là 80 triệu từ phòng tắm hơi này sẽ được chia ra hai phần, một phần (50 triệu) dùng để chi trả cho Khánh nhằm bù đắp cho số tiền mà Khánh đã phải đưa cho Bình sử dụng, và phần còn lại (30 triệu) là của Bình.

Vì vậy, thực chất, tài chính giúp các chủ thể kinh tế tối ưu hóa các quyết định sử dụng quỹ tiền, giúp các nguồn lực hữu hạn được chuyển dịch tới nơi chúng có thể được sử dụng hiệu quả nhất. Tài chính đem lại cơ hội sinh lợi cho cả chủ thể dư quỹ và chủ thể cần quỹ nếu được sử dụng đúng cách.

Nói một cách khác: Tài chính là việc suy nghĩ xem dùng tiền đẻ ra tiền thế nào?